Christopher Richard Wynne Nevinson: Returning to the Trenches, 1916

Ο Βλαντίμιρ Βισότσκι (Владимир Высоцкий)



Ο Βισότσκι ήταν (και είναι) για τους Ρώσους ένα ίνδαλμα.

Ο ίδιος ήταν ένας άνθρωπος ιδιαίτερος, παθιασμένος, αλλά και με έντονα αυτοκαταστροφικά στοιχεία - ίσως γι'αυτό εξέφραζε τόσο πιστά τα κοινωνικά αδιέξοδα της εποχής του. 
Ηθοποιός, ποιητής, στιχουργός και συνθέτης. Έπαιζε πάντα ελαφρά ξεκούρδιστος την ρώσικη-τσιγγάνικη επτάχορδη κιθάρα του - του άρεσε "να κουδουνίζει" (όπως έλεγε ο ίδιος). Τραγουδούσε τονίζοντας τη βραχνή φωνή του - που από τις καταχρήσεις γινόταν όλο και βραχνότερη με το χρόνο. Περιφρονούσε κάπως τη φόρμα... Μάλλον ερμήνευε θεατρικά. Οι στίχοι του όμως... Τραγουδούσε πιο συχνά στίχους στο πρώτο πρόσωπο - τον άκουγες και νόμιζες, ότι διηγιόταν κάτι από τη δική του ζωή. Πότε πιλότος στον πόλεμο ή στρατιώτης, πότε απλός εργάτης ή ταξιδευτής και πότε ερωτευμένος. Μονόλογοι.

Κάποια από τα θέματά του άγγιζαν τις "ευαισθησίες" της γραφειοκρατίας και - εκτός από τη σχετική λογοκρισία που υπέστη - προσπαθούσαν να μειώσουν τη φήμη του και να μην τον προωθούν, αναλόγως με τα δεδομένα της εποχής. Αυτό όμως τον έκανε ακόμα πιο συμπαθή και δημοφιλή. Το μεγαλύτερο κάζο για την εξουσία τους το έκανε με το θάνατό (!) του. Πέθανε - μάλλον από έμφραγμα - μέσα στους Ολυμπιακούς αγώνες το 80. Οι αρχές δεν ήθελαν με τίποτε να γίνει μια κηδεία ενός τέτοιου τύπου με όλα τα φώτα διεθνώς στραμμένα στην Σοβιετία. Πήγαν να αποκρύψουν σχεδόν την είδηση του θανάτου του. Αυτό το "σχεδόν" δημιούργησε φήμες, συγκίνηση, αποχή θεατών από τους αγώνες, ουρές στο θέατρο που έπαιζε κ.α.

Ακόμη και τώρα, 21 χρόνια από το θάνατό του, στα γκάλοπ βγαίνει σταθερά δεύτερος σοβιετικός σε δημοτικότητα μετά τον Γκαγκάριν. Υπάρχουν 6 μουσεία σε διάφορες πόλεις της παλιάς ΕΣΣΔ και πλήθος μνημείων. Μύθος.

Εγώ δεν τον καταλάβαινα. Μίλαγε γρήγορα και λαϊκά - όχι λόγια ρώσικα. Κι ύστερα, δεν μπορούσα να ταυτιστώ με τους στίχους του. Ειδικά οι στίχοι για τον πόλεμο - με τους οποίους οι σύγχρονοι Ρώσοι ακόμη δακρύζουν - μου φαίνονται παρελθοντολογία. Η φόρμα του πάλι δεν με ενθουσίαζε. Αν δεν σημαίνει για κάποιον κάτι, απλά πρέπει να την ανεχτεί. Μόνο όταν ένιωσα την κουλτούρα τους, μόνο όταν τους αγάπησα, μπόρεσα να τον εκτιμήσω.

Ακούστε το καυστικό: Μόσχα - Οδησσός (Москва - Одесса)

Διαβάστε εδώ στίχους του μεταφρασμένους στα ελληνικά από τον Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη.

Όταν έγραφα αυτές τις γραμμές δεν είχα υπόψη μου, ότι στη Ρωσία (και σε όλες τις χώρες με ρωσόφωνους πληθυσμούς) περίμεναν με αγωνία ένα κινηματογραφικό έργο με θέμα τον Βισότσκι. Το σενάριο υπογράφει ο γιος του Νικίτα, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις φαντασιώσεις του κοινού σχετικά με την "αλήθεια". Το εντυπωσιακό είναι ότι δεν διάλεξαν απλά έναν ηθοποιό, που να μοιάζει στον Βισότσκι. Αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει λόγω της λατρείας του κοινού. Δεν θα έπειθε. Θα έμοιαζε ψεύτικο. Προτίμησαν να χρησιμοποιήσουν νέες τεχνολογίες στο μακιγιάζ και στην επεξεργασία του φιλμ, αναπαριστώντας το πρόσωπο του Βισότσκι, στη βάση των εκατοντάδων φωτογραφιών, που παρείχε ο γιος του. Ακόμη εντυπωσιακότερο είναι, ότι, αφού κατάφεραν να αναπαραστήσουν τέλεια το πρόσωπο του Βισότσκι, δεν ανακοινώνουν το όνομα του ηθοποιού, που παίζει τον ρόλο. Κανείς δεν ξέρει ποιος είναι. Ήδη στα σχόλια των θεατών στο διαδίκτυο γράφονται φράσεις όπως "σαν να γύρισε και πάλι για να παίξει" κ.α. Η ταινία ονομάζεται "Βισότσκι. Ευχαριστώ που είμαι ζωντανός". Είπαμε, είδωλο, μύθος. Από το ίδιο υλικό που κατασκευάζονται οι θεοί, κι από την ίδια μηχανή ...    


Πληροφορίες στα ρωσικά για την ταινία και το τρέιλερ.