Εδώ και καιρό είχα μια ιδέα. Όταν ετοίμαζα πέρυσι μια ομιλία για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καββαδία, βρήκα κάποιες φωτογραφίες από τη ζωή των ναυτικών και από κάποια λιμάνια, έτσι, για να εμπλουτίσω την παρουσίασή μου. Με γοήτευσε, ότι ήταν τραβηγμένες παλιά, περίπου τα χρόνια που ταξίδευε ο Κόλιας.
Μετά διάβασα, την αλληλογραφία του με τον Καραγάτση. Από εκεί με κυρίευσε η ιδέα να αναπαραστήσω μια φανταστική αλληλογραφία...
Να λάμβανα, λέει, κι εγώ cartes postales που θα μού `στελνε από τα λιμάνια του. Νά 'τες.
Να λάμβανα, λέει, κι εγώ cartes postales που θα μού `στελνε από τα λιμάνια του. Νά 'τες.
Ακολούθησα τα τοπωνύμια από τα ποιήματά του με τη σειρά που εμφανίζονται πρώτα στη συλλογή Μαραμπού (Άγρα 1990).
Για να διασταυρώσω τα τοπωνύμια, χρησιμοποίησα το "Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καββαδία" (Άγρα, 1992) του Γιώργου Τράπαλη. Από αυτό είναι συνήθως οι πρώτες επεξηγήσεις. Ότι έχω προσθέσει εγώ είναι με πλάγια γραμματοσειρά. Όπου έχω χρησιμοποιήσει άλλη βιβλιογραφία σχετική με τον Καββαδία και το έργο του, την αναφέρω κατά περίπτωση. Πολλές πληροφορίες προέρχονται από το http://en.wikipedia.org και φυσικά από αναζητήσεις στο google.
Οι φωτογραφίες προέρχονται, όλες, από προσωπική μου έρευνα στο διαδίκτυο.
Οι ιστοσελίδες, που χρησιμοποίησα κυρίως, είναι:
και επίσης πολλές ιστοσελίδες των τοπικών αρχών κάθε περιοχής.
Να λοιπόν η πρώτη σειρά.
Μπατάβια
 |
| Μπατάβια, το λιμάνι και το κανάλι του. |
 |
| Μπατάβια, Ολλανδική καρτ-ποστάλ - 1910. |
 |
| Μπατάβια, το λιμάνι το 1940. |
 |
| Μπατάβια, το Hotel des Indes το 1937. |
"... κι εγώ κοιτάζοντας χλωμός τον άγριον Ινδικό,
πολύ αμφιβάλλω αν φτάσουμε μια μέρα στη Μπατάβια..."
Ένας δόκιμος στη γέφυρα εν ώρα κινδύνου
"Και μια βραδιά στη Μπούρμα ή στη Μπατάβια..."
Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμανουήλ
Μπατάβια: Η παλιά ονομασία της πρωτεύουσας της Ινδονησίας Τζακάρτα. Πρόκειται για την ονομασία που επέβαλαν οι Ολλανδοί, όταν την κατέλαβαν από τους Άγγλους στις αρχές του 17ου αιώνα. Οι Batavi είναι ένα αρχαίο γερμανικό φύλο, που οι Ολλανδοί θεωρούν προγόνους τους. Την εποχή που γράφτηκε το Μαραμπού ήταν ακόμη ολλανδική αποικία και η de facto πρωτεύουσα των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών, συχνά επονομαζόμενη "Κόσμημα της Ασίας" και "Βασίλισσα της Ανατολής".
Αλγέρι
 |
| Αλγέρι, η πόλη και το λιμάνι, τέλη 19ου αιώνα. |
 |
| Αλγέρι, το λιμάνι αρχές του 20ου αιώνα. |
 |
| Αλγέρι, η πόλη και το λιμάνι γύρω στο μεσοπόλεμο. |
"Συγχώρεσέ με... Κάποτες οπού 'χα πιει πολύ
και δεν καταλάβαινα το τι έκανα, στο Αλγέρι..."
Ένας δόκιμος στη γέφυρα εν ώρα κινδύνου
"...που από ένα γέρον έμπορο τ' αγόρασα στο Αλγέρι."
Το μαχαίρι
"Μού 'λεγε πως καπνίζουνε στο Αλγέρι το χασίς..."
Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί
"Για το Μαδράς, τη Σιγγαπούρ, τ' Αλγέρι και το Σφαξ..."
Mal du départ
"Για το Μαδράς, τη Σιγγαπούρ, τ' Αλγέρι και το Σφαξ..."
Mal du départ
Αλγέρι: Η πρωτεύουσα της Αλγερίας. Όταν γράφτηκε το Μαραμπού, η Αλγερία ήταν γαλλική αποικία και το Αλγέρι μια πόλη με περισσότερο ευρωπαϊκό πληθυσμό παρά αραβικό. Η ασχήμια, η ανέχεια, η βρωμιά και οι ανθυγιεινές συνθήκες των ευρωπαϊκών συνοικιών του Αλγεριού ήταν παροιμιώδεις. Μέσα από αυτές τις συνθήκες ο γνωστός αρχιτέκτονας Le Corbusier θέλησε να ανασχεδιάσει το αστικό τοπίο τη δεκαετία του 30 οραματιζόμενος ένα Αλγέρι "διαμάντι της Μεσογείου" στο τέλος της αποικιοκρατίας.
Συναντάται και ως Αλιτζέρι στη συλλογή Πούσι, στο ποίημα
Ο λύχνος του Αλλαδίνου:
" - Στην αγορά του Αλιτζεριού δεμένη να σε σύρω.-"
Εδώ αναφέρεται στη μακραίωνη παράδοση των σκλαβοπάζαρων της Μπαρμπαριάς (Μαρόκο, Τούνεζι, Αλγέρι) επί οθωμανικής κυριαρχίας. Οι τουρκικοί πόλεμοι και οι επιδρομές των βερβερίνων πειρατών - μεταξύ των οποίων και οι θρυλικοί αδελφοί Μπαρμπαρόσσα με άντρο τους το Αλγέρι - ήταν η κύρια πηγή λευκών Ευρωπαίων σκλάβων στο αραβικό δουλεμπόριο.
Σάντα Φε
 |
| Σάντα Φε, το λιμάνι 1920 -1930. |
 |
| Σάντα Φε, άποψη του λιμανιού. |
"Συγχώρεσέ με... Μια βραδυά θολή στο Σάντα Φε,
καθώς κάποια με κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της..."
καθώς κάποια με κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της..."
Ένας δόκιμος στη γέφυρα εν ώρα κινδύνου
Σάντα Φε: Όνομα πόλεων στις ΗΠΑ και την Αργεντινή.
Υπάρχει το όνομα Santa Fe και σε πόλεις και περιοχές του Μεξικού, αλλά καμία από αυτές δεν είναι λιμάνι. Οι "Ξέμπαρκοι", στη μελοποίηση αυτού του ποιήματος, προσθέτουν μια χαρακτηριστική μελωδική φράση που θυμίζει αμερικάνικη κάντρι. Αλλά και η Σάντα Φε του Νιου Μέξικο των ΗΠΑ είναι ορεινή. Υποθέτω, πως εδώ αναφέρεται η Σάντα Φε της Αργεντινής, η οποία συνδέεται μέσω καναλιού με το λιμάνι Colastiné στον ποταμό Paraná. Έμμεση αναφορά στην ευρύτερη περιοχή κάνει ο Καββαδίας και στο ποίημα "Στεριανή ζάλη" στο Πούσι:
"Ας φυσάνε στο Πλάτα τα Παμπέρος..."
Παμπέρος είναι οι χαρακτηριστικοί ψυχροί άνεμοι που φυσούν στην Παταγονία και στις πάμπας (όπου και η Σάντα Φε). Πλάτα είναι ο ποταμός Ρίο ντε λα Πλάτα και η ευρύτερη περιοχή με την ομώνυμη πόλη και τον κόλπο που σχηματίζεται από το δέλτα του. Από εκεί εξυπηρετείται η ναυσιπλοΐα, αφού ο Παρανά χύνεται στον Πλάτα.
"Ας φυσάνε στο Πλάτα τα Παμπέρος..."
Παμπέρος είναι οι χαρακτηριστικοί ψυχροί άνεμοι που φυσούν στην Παταγονία και στις πάμπας (όπου και η Σάντα Φε). Πλάτα είναι ο ποταμός Ρίο ντε λα Πλάτα και η ευρύτερη περιοχή με την ομώνυμη πόλη και τον κόλπο που σχηματίζεται από το δέλτα του. Από εκεί εξυπηρετείται η ναυσιπλοΐα, αφού ο Παρανά χύνεται στον Πλάτα.
 |
| Σεβίλλια: Tο λιμάνι στις αρχές του 20ου αιώνα. |
 |
| Σεβίλλια: Το λιμάνι γύρω στον μεσοπόλεμο. |
"(...και κάποια κάπου ολόλυζε κιθάρα ισπανική...)
κοιμήθηκα μ' ένα μικρόν εβραίο στη Σεβίλλια."
κοιμήθηκα μ' ένα μικρόν εβραίο στη Σεβίλλια."
Ένας δόκιμος στη γέφυρα εν ώρα κινδύνου
Σεβίλλια: πόλη της Ανδαλουσίας στην Ισπανία.
Το λιμάνι της βρίσκεται πάνω στο ποταμό Guadalquivir, 80 περίπου χλμ από τις εκβολές του. Οι Εβραίοι σεφαραδίτες έχουν μακραίωνη παράδοση στην Ανδαλουσία και ο πληθυσμός τους προπολεμικά ήταν μεγάλος στη Σεβίλλη.
Το λιμάνι της βρίσκεται πάνω στο ποταμό Guadalquivir, 80 περίπου χλμ από τις εκβολές του. Οι Εβραίοι σεφαραδίτες έχουν μακραίωνη παράδοση στην Ανδαλουσία και ο πληθυσμός τους προπολεμικά ήταν μεγάλος στη Σεβίλλη.
Αννάμ
 |
| Αννάμ, παγόδα στην κοιλάδα Cua Nẵp. |
 |
| Αννάμ, το λιμάνι Tourane ή Đà Nẵng. |
"Και μια γριά στο Αννάμ, κεντήστρα στίγματος ..."
Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμανουήλ
Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμανουήλ
"...ότι του Αννάμ τα στίγματα δεν βγαίνουνε ποτές."
William George Allum
William George Allum
Αννάμ: περιοχή του Βιετνάμ.
Το κεντρικό μέρος του σημερινού Βιετνάμ, το οποίο ήταν γαλλικό προτεκτοράτο μέχρι το1 946. Τα περίφημα "στίγματα του Αννάμ" είναι μία αρχαία τέχνη που χρησιμοποιούσαν στην περιοχή κατά τις τελετουργίες ενηλικίωσης.
Το κεντρικό μέρος του σημερινού Βιετνάμ, το οποίο ήταν γαλλικό προτεκτοράτο μέχρι το
Αρχικά αφορούσε μόνο τους ευγενείς, οι οποίοι στιγμάτιζαν στα πόδια τους την εικόνα ενός δράκου ως δείγμα ευγενικής καταγωγής και ανδρείας.
Μπούρμα
 |
| Μπούρμα, το λιμάνι. |
 |
| Μπούρμα, Ραγκούν, αγώνες με κανό. |
"Και μια βραδιά στη Μπούρμα ή στη Μπατάβια..."
Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμανουήλ
Μπούρμα: η Βιρμανία, κράτος της ΝΑ Ασίας. Στις μέρες μας έχει επικρατήσει ως επίσημη και η ονομασία Myanmar. Πρωτεύουσα και λιμάνι της ήταν το Rangoon, μια πόλη που ουσιαστικά χτίστηκε από τους Βρετανούς, όταν κατέκτησαν την Μπούρμα. Το λιμάνι του Rangoon ήταν πολύ σημαντικό εκείνες τις εποχές, εκτός της εμπορικής του σημασίας, και για τον ανεφοδιασμό των πλοίων μεταξύ των λιμανιών της Καλκούτας και της Σινγκαπούρης. Επίσης από το λιμάνι του διακινούνταν το 75% της παγκόσμιας παραγωγής ξύλου τικ, που έφτανε από τα δάση της ενδοχώρας.
Εκείνη την εποχή η Μπούρμα ήταν βρετανική αποικία και αποτελούσε διοικητικά μέρος των Βρετανικών Ινδιών. Εκεί υπηρέτησε ως αξιωματικός της Αυτοκρατορικής Αστυνομίας των Ινδιών και ο συγγραφέας George Orwell στα μέσα της δεκαετίας του 20, ο οποίος και εξέδωσε ένα μυθιστόρημα με τίτλο "Μέρες της Μπούρμα" μόλις ένα χρόνο μετά την έκδοση του Μαραμπού το 1934. Σε αυτό ο Orwell καυτηριάζει την βρετανική αποικιοκρατία, που στηριγμένη πάνω στην "ανωτερότητα των Βρετανών" θρέφει την διαφθορά, την ευνοιοκρατία, την σύγχυση ταυτοτήτων και τον κυνισμό.
Το Rangoon το βλέπουμε και παρακάτω, στο ποίημα Καφάρ:
"...το να φορτώνεις μήνες ρύζια στο Ραγκούν..."
Κολόμπο
 |
| Κολόμπο, η περίφημη προβλήτα αποβίβασης (Landing jetty). |
 |
| Η προβλήτα αποβίβασης στο λιμάνι του Κολόμπο και τα ντόπια κανό. |
 |
| Κολόμπο, το εμπορικό τετράγωνο στις τότε παρυφές της πόλης (Petah). |
 |
| Κολόμπο, σκηνή από εμπορικό δρόμο το 1928. |
 |
| Κολόμπο, το λιμάνι από το Grand Oriental Hotel. |
"...αφού τον κόσμο γύρισεν ολόκληρο, μια μέρα κουράστηκε κι απόμεινε πιλότος στο Κολόμπο."
Ο πιλότος Νάγκελ
Κολόμπο: Η πρωτεύουσα της Σρι Λάνκα (Κεϋλάνη). Μεγάλο φυσικό λιμάνι, γνωστό από την αρχαιότητα, στις εκβολές του ποταμού Kelani. Την ονομασία Κολόμπο εισήγαγαν οι Πορτογάλοι τον 16ο αιώνα, είτε προς τιμή του γνωστού Κολόμβου, που έζησε πολλά χρόνια στην Πορτογαλία, είτε παραφράζοντας τοπικές ονομασίες (kolamba - φρούριο ή λιμάνι). Την εποχή του Μαραμπού το Κολόμπο ήταν Βρεταννική αποικία και το κατοικούσαν πολλές φυλές, κυρίως οι ιθαγενείς βουδιστές Sinhala, οι απόγονοι των Αράβων πραματευτών μουσουλμάνοι Moor, Ινδοί Ταμίλ, Μαλαίοι, Άγγλοι, Ολλανδοί - γιατί ήταν και ολλανδική αποικία για πάνω από 150 χρόνια - Κινέζοι, Πορτογάλοι κ.α.
"Υγρασία... Οι καλόγεροι του Βούδα που πουλάνε τα δόντια του (;) βρωμάνε απερίγραπτα καθώς περνάνε. Φοράνε κίτρινους μανδύες. Κοίταξε τούτη τη γυναίκα που περνάει κι ο άρρωστος παίζει με το σαρί της. Χαμογελάει και κατεβάζει τα μάτια. Όλοι οι Ινδοί χαμογελάνε. Ο Antonio, ο καθολικός Ινδός, επιμένει να πάμε με το ρικσά στο Mount Lavinia. Ο γέρος προτείνει τις καλαμένιες καλύβες. Το ξυπόλυτο γκαρσόνι επαινεί το κοτόπουλο με κάρι. Αν κατόρθωνα ν' άρπαζα καλά τούτη τη στιγμή..."
(Νίκος Καββαδίας, Γράμματα στην αδελφή του Τζένια και στην Έλγκα. Αθήνα: Άγρα 2010)
Τον Καββαδία με το Κολόμπο το συνέδεσαν αρκετά, πολύ αργότερα βέβαια από τότε που γράφτηκε το Μαραμπού. Εκεί ναυτολογήθηκε στο ατμόπλοιο "Κυρήνεια" κάπου μεταξύ 1946 και 1948. Τα επόμενα χρόνια πέρασε πολλές φορές εκεί, ταξιδεύοντας για Σιγκαπούρη, Χονγκ-Κονγκ ή Αυστραλία και προς Άντεν, Σουέζ Μεσόγειο. Σε κάποιο γράμμα του στην αδελφή του έγραφε: "Αμφιβάλλω αν την τελευταία δεκαετία έχω πάει περισσότερες φορές στην πλατεία Συντάγματος παρά στην Κεϋλάνη" (όπου πριν).
Το 1951 έγραφε στον Καραγάτση: "Οι καλαμένιες καλύβες του Colombo μ' ανακηρύξανε επίσημο πελάτη τους, κι η Ταλόρα μου παρουσίασε δείχνοντας τα κάτασπρα δόντια της, ένα καταπληκτικό αμφίβιο που μασούσε guano, φωνάζοντας Yr son, Yr son. Είναι τόσο άσχημο που είμαι σίγουρος πως είναι δικό μου".
(από την Αλληλογραφία Νίκου Καββαδία Μ. Καραγάτση. Αθήνα: Άγρα 2010.)
Εκεί του κέντησαν με κόκκινη και μπλε μελάνη το τατού με τη γοργόνα στο αριστερό του χέρι:
"Όσο για τούτη τη γοργόνα, τη Θαλασσινή, μου τη χάραξε ένας χασισέμπορος στο Κολόμπο της Κεϋλάνης".
(από το Νικορέτζος
Δ. (2 001 ) Νίκος Καββαδίας: Ο τελευταίος αμαρτωλός. Αθήνα: Εντός.)
Νησιά Λοφούτεν
 |
| Τα νησιά Λοφούτεν, Χριστούγεννα του 1941. |
 |
| Το ψάρεμα στα Λοφούτεν. |
"Μα πάντα συλλογίζονταν τη μακρινή του χώρα και τα νησιά που 'ναι γεμάτα θρύλους τα Λοφούτεν."
Ο πιλότος Νάγκελ
Λοφούτεν: νησιά της Νορβηγίας στον Αρκτικό ωκεανό. Lofoten ή Lofuohta, που σημαίνει το πόδι του λύγκα, είναι και η παλιά ονομασία του μεγαλύτερου από τα νησιά (Vestvågøy). Για πάνω από χίλια χρόνια έχει αποτελέσει το κέντρο του ψαρέματος του γάδου (ή μουρούνας), του οποίου είναι φυσικό πέρασμα.
Αλεξάνδρεια
"Και μού 'πε αυτός πως μια φορά του την επούλησε ένας,
στην Αλεξάνδρεια, έμπορος ναρκωτικών, Αράπης..."
Έχω μια πίπα
Αλεξάνδρεια: πόλη της Αιγύπτου με μεγάλη ελληνική παροικία. Η περίφημη μεσογειακή πόλη (Εσκεντέρ ή Σκεντερία στα αραβικά) που από τα αρχαία χρόνια έχει συνδεθεί με το εμπόριο και τον πολιτισμό όσο λίγες. Στην μακρά της ιστορία έχει υπάρξει λίκνο του ελληνισμού, όσο και του εβραϊσμού, εκχριστιανίστηκε βίαια από το Θεοδόσιο, εξισλαμίστηκε από τους Άραβες, παρήκμασε στο μέσο της διαμάχης ανάμεσα στη δύση και την ανατολή, αποτέλεσε κόσμημα της οθωμανικής αυτοκρατορίας τον 19ο αιώνα και έγινε και πάλι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της μεσογείου. Καυτή, πολύβουη, γοητευτική, μυστηριώδης, Ευρώπη και Ανατολή σε ένα κράμα δυνατό.
Την ύμνησαν ποιητές και λογοτέχνες (όπως ο Giuseppe Ungaretti, ο Filippo Marineti, ο Lawrence Darell, ο Στρατής Τσίρκας κ.α.) αλλά κυρίως ο Καβάφης.
Κι ο Καββαδίας λέει:
"Αν μπορούσα να γράψω ότι είδα στην Αλεξάνδρεια θα γέμιζα φύλα και φύλα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως είναι μια πολιτεία που σα πεισματάρα γυναίκα κρατεί φυλαγμένο το εύκολο μυστικό της".
"Είδα την Αλεξάνδρεια μια καλοκαιριάτικη μέρα, σκεπασμένη από μιαν άχνην φωτός που έλεγες πως έβγαινε από εκείνην... Μου έδωσε από μακριά την εντύπωσιν μιας γυναίκας που εβαρέθηκεν ν' ακούει εκμυστηρεύσεις και ξαπλωμένη καπνίζει όπιο και χασίς χωρίς να μεθάει..." (Όπου πριν.)
Ο Καββαδίας υπέγραψε τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις από την Αλεξάνδρεια τον Φλεβάρη του 1932. Τη χρονιά εκείνη ο Καβάφης αρρώστησε βαριά - ταξίδεψε μάλιστα στην Αθήνα για θεραπεία και επέστρεψε για να πεθάνει λίγους μήνες αργότερα, την Άνοιξη του 1933. Από αυτό συμπεραίνουμε, ότι ο Καβάφης δεν μπορούσε να ξέρει τον Καββαδία και την ποίηση του. Το άστρο του ανέτειλε, όταν ο Καβάφης έδυε... Ο Καββαδίας όμως, τον γνώριζε και εκτιμούσε την ποίησή του.
Πιθανότατα υπήρξε κάποια παλιότερη επικοινωνία τους (ίσως με αλληλογραφία). Ο Kαβάφης ακολούθησε μια ιδιαίτερη εκδοτική πρακτική, αφού προτιμούσε να δημοσιεύει τα ποιήματά του σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια και να τα τυπώνει ιδιωτικά σε μονόφυλλα, κάνοντας στη συνέχεια αυτοσχέδιες συλλογές που μοίραζε στους ενδιαφερόμενους. Από το αρχείο του φαίνεται ότι ο Καββαδίας ήταν ένας από τους παραλήπτες των ποιημάτων του. (Πληροφορία από το διαδίκτυο).
Συνέχεια: http://lexeis-skepseis-ki-alla.blogspot.gr/2012/04/cartes-postales.html
Αλεξάνδρεια
 |
| Αλεξάνδρεια: Το φρούριο Kait Bey. |
 |
| Αλεξάνδρεια: γενική άποψη του λιμανιού. |
 |
| Αλεξάνδρεια: Το παλάτι Ras El Tin και μια ατμάκατος 1928. |
 |
| Αλεξάνδρεια: η είσοδος στο λιμάνι 1926. |
 |
| Αλεξάνδρεια: Παζάρι (διακρίνεται ελληνική επιγραφή). |
 |
| Αλεξάνδρεια: η οδός Σερίφ που γεννήθηκε ο Καβάφης. |
"Και μού 'πε αυτός πως μια φορά του την επούλησε ένας,
στην Αλεξάνδρεια, έμπορος ναρκωτικών, Αράπης..."
Έχω μια πίπα
Αλεξάνδρεια: πόλη της Αιγύπτου με μεγάλη ελληνική παροικία. Η περίφημη μεσογειακή πόλη (Εσκεντέρ ή Σκεντερία στα αραβικά) που από τα αρχαία χρόνια έχει συνδεθεί με το εμπόριο και τον πολιτισμό όσο λίγες. Στην μακρά της ιστορία έχει υπάρξει λίκνο του ελληνισμού, όσο και του εβραϊσμού, εκχριστιανίστηκε βίαια από το Θεοδόσιο, εξισλαμίστηκε από τους Άραβες, παρήκμασε στο μέσο της διαμάχης ανάμεσα στη δύση και την ανατολή, αποτέλεσε κόσμημα της οθωμανικής αυτοκρατορίας τον 19ο αιώνα και έγινε και πάλι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της μεσογείου. Καυτή, πολύβουη, γοητευτική, μυστηριώδης, Ευρώπη και Ανατολή σε ένα κράμα δυνατό.
Την ύμνησαν ποιητές και λογοτέχνες (όπως ο Giuseppe Ungaretti, ο Filippo Marineti, ο Lawrence Darell, ο Στρατής Τσίρκας κ.α.) αλλά κυρίως ο Καβάφης.
Κι ο Καββαδίας λέει:
"Αν μπορούσα να γράψω ότι είδα στην Αλεξάνδρεια θα γέμιζα φύλα και φύλα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως είναι μια πολιτεία που σα πεισματάρα γυναίκα κρατεί φυλαγμένο το εύκολο μυστικό της".
(Νίκος Καββαδίας, Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη. Αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα. Αθήνα: Άγρα 2009)
"Είδα την Αλεξάνδρεια μια καλοκαιριάτικη μέρα, σκεπασμένη από μιαν άχνην φωτός που έλεγες πως έβγαινε από εκείνην... Μου έδωσε από μακριά την εντύπωσιν μιας γυναίκας που εβαρέθηκεν ν' ακούει εκμυστηρεύσεις και ξαπλωμένη καπνίζει όπιο και χασίς χωρίς να μεθάει..." (Όπου πριν.)
Ο Καββαδίας υπέγραψε τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις από την Αλεξάνδρεια τον Φλεβάρη του 1932. Τη χρονιά εκείνη ο Καβάφης αρρώστησε βαριά - ταξίδεψε μάλιστα στην Αθήνα για θεραπεία και επέστρεψε για να πεθάνει λίγους μήνες αργότερα, την Άνοιξη του 1933. Από αυτό συμπεραίνουμε, ότι ο Καβάφης δεν μπορούσε να ξέρει τον Καββαδία και την ποίηση του. Το άστρο του ανέτειλε, όταν ο Καβάφης έδυε... Ο Καββαδίας όμως, τον γνώριζε και εκτιμούσε την ποίησή του.
"Πηγαίνοντας στην Αλεξάνδρεια ήθελα να πραγματοποιήσω κι ένα παλιό όνειρό μου, που πολλές φορές με βασάνισε. Να γνωρίσω τον ποιητή που έχει συνδέσει το μυστήριό του με το μυστήριο της ηδονικής πόλεως, τον Κ.Π. Καβάφη. Πέρασα πολλές φορές από το σπίτι που μου είπαν πως κάθεται και τον οραματίστηκα σκυμμένο να γράφει στο σκοτεινό του δωμάτιο. Όμως δεν πήγα. Πρέπει ν’ αφήνει κανείς μιαν επιθυμία του ανεκπλήρωτη. Πρέπει κανείς να αφήνει κάτι να τον βασανίζει…" (Όπου πριν.)
Πιθανότατα υπήρξε κάποια παλιότερη επικοινωνία τους (ίσως με αλληλογραφία). Ο Kαβάφης ακολούθησε μια ιδιαίτερη εκδοτική πρακτική, αφού προτιμούσε να δημοσιεύει τα ποιήματά του σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια και να τα τυπώνει ιδιωτικά σε μονόφυλλα, κάνοντας στη συνέχεια αυτοσχέδιες συλλογές που μοίραζε στους ενδιαφερόμενους. Από το αρχείο του φαίνεται ότι ο Καββαδίας ήταν ένας από τους παραλήπτες των ποιημάτων του. (Πληροφορία από το διαδίκτυο).
Συνέχεια: http://lexeis-skepseis-ki-alla.blogspot.gr/2012/04/cartes-postales.html
