Christopher Richard Wynne Nevinson: Returning to the Trenches, 1916

Cartes postales από τα ταξίδια του Νίκου Καββαδία (Μαραμπού VΙ)


Όπως προανήγγειλα, με αυτήν την ανάρτηση κλείνει η ενότητα "Cartes postales από τα ταξίδια του Νίκου Καββαδία (Μαραμπού)" - αν και εδώ δεν πρόκειται για κάρτες ταχυδρομικές. Πρόκειται για ενθύμια του τόπου, από όπου έφευγε ο Καββαδίας, ή όπου τον έπιανε "των αναχωρήσεων η μανία". 
Στην ποίηση του Καββαδία, το πρώτο που διαπιστώνει κανείς, είναι το πάθος των αναχωρήσεων (mal du depart) ή η τάση της φυγής. 


Γιατί θέλει κανείς να φεύγει;
Τι ήταν εκείνο που τον τράβηξε στη θάλασσα, στα μακρινά εκείνα ταξίδια, στην αέναη περιπέτεια. Δεν ήταν επιλογή, ούτε το πάθος της αναζήτησης του αγνώστου, αλλά μια βαθύτερη ανάγκη για να φύγει, η οποία τελικά φαίνεται να παρουσιάζεται ως εκείνη να τον είχε επιλέξει. 
Ίσως ο νεαρός Καββαδίας να μην μπορεί να εξηγήσει ή να συμβολοποιήσει ψυχικά τα βαθύτερα κίνητρα του για φυγή. Συμβολοποιεί όμως, μέσα από την ποίησή του, αυτήν την ανάγκη του. Της δινει "σάρκα και οστά", την κάνει κοσμοθεωρία αυτάξια και μύθο. Σαν αυτό που νιώθει μέσα του να "υπάρχει" και ταυτόχρονα να αποτελεί μια κατάσταση ανεξήγητη, ακόμη και γι αυτόν τον ίδιο. Αποξένωση;
Ο Καββαδίας γεννήθηκε στο Χαρμπίν της Μαντζουρίας. Τεσσάρων χρονών διασχίζει με τον υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο την Ασία, την Ρωσία και τα Βαλκάνια για εγκατασταθεί στην Κεφαλλονιά. Εφτά χρονών ζει τον Διχασμό, εννέα χρονών τον πόλεμο και την Μικρασιατική εκστρατεία, δώδεκα χρονών το τραύμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Γίνεται έφηβος με τους απόηχους της Ρωσσικής επανάστασης, κατά την οποία κόντεψε να χάσει τον πατέρα του. Μετά την οικονομική καταστροφή του πατέρα του έρχεται η αστικοποιήση και η μετοίκηση από την Κεφαλλονιά στον Πειραιά. Η εχθρότητα ανάμεσα σε ντόπιους και πρόσφυγες, τα στρατιωτικά πραξικοπήματα, το Ιδιώνυμο και οι εξορίες. Η αρρώστια και ο θάνατος του πατέρα του. Στην Ελλάδα όλα διώχνουν. Στην Ελλάδα όλα είναι ξένα.


Αυτή την "ξένη Ελλάδα", την Αθήνα και το λιμάνι της τον Πειραιά συναντάμε στα ποιήματα του Μαραμπού.




Αθήνα

Αθήνα, άποψη της πόλης το 1915.

Αθήνα, η θεμελίωση του σταθμού της Ομόνοιας το 1928.

Αθήνα, λαϊκή αγορά στο Θησείο τον μεσοπόλεμο.

Αθήνα, καταυλισμός προσφύγων στο Θησείο το 1923.

Αθήνα, λούστροι το 1929.

Αθήνα, μετακόμιση στην οδό Ξενοκράτους τον μεσοπόλεμο.

Αθήνα, η οδός Πανεπιστημίου το 1928.

Αθήνα, η πλατεία Ομονοίας το 1928.


"Αύριο φεύγω και μαζί μου φέρνω στην Αθήνα
ανάμνησες παράξενες, πολλές, με το σωρό..."
       Γράμμα από τη Μαρσίλια



"Να ζεις στην ίδια πολιτεία παντοτινά
και νά 'χεις των αναχωρήσεων τη μανία..."
       Καφάρ






Πειραιάς

Πειραιάς, το Τουρκολίμανο το 1930.

Πειραιάς 1932.

Πειραιάς, το λιμάνι το 1910.

Πειραιάς, το Δημαρχείο το 1920.

Πειραιάς, υπαίθρια αγορά στην Ακτή Θεμιστοκλέους.

Πειραιάς, σκηνές από το λιμάνι τη δεκαετία του '20.

Πειραιάς, Αρμένιοι πρόσφυγες στην Κοκκινιά το 1923.

Πειραιάς, σκηνές από το λιμάνι τη δεκαετία του '20.

Πειραιάς, το λιμάνι το 1935.

"... μα τίποτε απ' το πλήρωμα δεν έπαθε κανείς
κι όλοι με κάποιο ρυμουλκό στον Πειραιά επιστρέψαν".
       Ο Πλοίαρχος Φλέτσερ.