Christopher Richard Wynne Nevinson: Returning to the Trenches, 1916

Οι χρυσοκάνθαροι πετούσαν γύρω από τη Βουλή, τώρα έχουν χωθεί μέσα της.


Κάποιος φίλος λέει ότι ντρέπεται, που οι χρυσοκάνθαροι μπήκαν στη βουλή. 

Δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε για το λαό: ποτέ δεν ήταν ένας κι ενιαίος. Ακόμα και τότε, τον καιρό της κατοχής, υπήρξαν χιλιάδες που συνεργάστηκαν ενεργά με τους ναζί. Τα τελευταία χρόνια - εκτός του ότι, επί δεκαετίες οι ίδιοι οι ταγματασφαλίτες και οι δοσίλογοι στελέχωναν τη δεξιά, τις κυβερνήσεις της και το στρατό, έπαιρναν παράσημα, συντάξεις κλπ. – έχει επιχειρηθεί και μία ιδεολογική αποκατάσταση χωρίς προηγούμενο. 

Το σημερινό, όμως, φαινόμενο δεν έχει σχέση με τους ναζί. Έχει σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα, την οποία ο "φιλότιμος" Έλληνας μικροαστός βιώνει ως υποτιμητική, ανάξια του "μεγαλείου" του, ταπεινωτική και, τελικά, τραυματική. Ταυτίζεται λοιπόν με ό,τι φαντάζει δυνατό, με όποιον εκδικείται.

Το μόνο που έχει σχέση με εκείνη την εποχή, είναι η τακτική των ναζί, οι στολές, η πυγμή, η στοχοποίηση και η συλλογική βία προς τον αδύνατο.

Δεν μπορεί να αποτραπεί ο φασισμός ως νοοτροπία (που έξοχά της δείγματα είδαμε τις περασμένες ημέρες στην περίπτωση των οροθετικών ιερόδουλων, από τους τέως υπουργούς Λοβέρδο και Χρυσοχοϊδη). Ούτε μπορεί να μην υπάρχει ως ιδεολογία, ειδικά σε περίοδο κρίσης. Μπορούμε, όμως, να μην επιτρέψουμε να γίνει αυτός η κυρίαρχη πολιτική συνείδηση. Χρειάζεται κινητοποίηση και συστηματική πολιτική αντιπαράθεση.