Christopher Richard Wynne Nevinson: Returning to the Trenches, 1916

Am Fenster




Αγαπημένο κομμάτι! 

"Am Fenster" - "Στο παράθυρο", από το ανατολικογερμανικό συγκρότημα City.

Το άκουσα πρώτη φορά, από βινύλιο, στα μαθητικά μου χρόνια, στο σπίτι ενός φίλου που δεν υπάρχει πια. 
Το κομμάτι είχε μια εισαγωγική μελωδία και μια σκηνοθεσία με χτύπους ρολογιού, βήματα, μια μακρινή καμπάνα και κάποιες συγχορδίες. 

Το σόλο του βιολιού επαναλαμβάνονταν για δεύτερη φορά πριν το φινάλε, αυτή τη φορά όμως σαν να συναγωνίζονταν με την ακουστική κιθάρα, η οποία έπαιζε τις ίδιες φράσεις. Ο κιθαρίστας προσπαθούσε να συναγωνιστεί σε δεξιοτεχνία το φολκλορικό παίξιμο του βιολιού. Το τραγούδι κρατούσε 17 λεπτά! 

Τα λίγα γερμανικά μου δεν μου επέτρεπαν παρά μόνο να τραγουδάω σκόρπιες λέξεις και να αναπαράγω μιμητικά τις υπόλοιπες. 
Καταλάβαινα ελάχιστα, αλλά η σπαρακτική βραχνάδα στη φωνή του τραγουδιστή και η ατμόσφαιρα του τραγουδιού με συγκινούσαν βαθύτατα και με έκαναν να νιώθω ότι είναι πολύ σημαντικό τραγούδι. 

Αυτό ακριβώς το τραγούδι είναι που με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι υπάρχει "ανατολικό ροκ", όταν μερικά χρόνια αργότερα άκουσα παρόμοιες εμπνεύσεις από ρωσικά γκρουπάκια, όπως π.χ. οι Aquarium και οι DDT. Με μελωδίες που ζυγιάζονταν ανάμεσα στην ροκ και τις παραδοσιακές μουσικές, με πιο σοβαρό ποιητικό στίχο και πιο μελαγχολικές μελωδίες από τους δυτικούς ροκάδες της δεκαετίας του 60. Είχαν κοινή, όμως, μια αμφισβήτηση, που έμοιαζε περισσότερο αισθητική και λιγότερο πολιτική, σαν να πήγαζε από μία αίσθηση ασφυξίας. Το ανατολικό ροκ έμοιαζε πιο λυρικό και λιγότερο ορμητικό, κι όμως συνδέθηκε με μεγαλύτερες κοινωνικές αλλαγές και ανατροπές, απ' ότι το δυτικό.  

Τη δεκαετία του 90, όταν το έφερε η τύχη και έπαιξα κάποιες φορές μουσική σε μια "θρυλική" εκπομπή του 902 αφιερωμένη στο ροκ και την ποίηση, προσπάθησα να συνταιριάξω όλα αυτά τα ακούσματα και να τα μοιραστώ με εκείνους τους ψαγμένους ακροατές. Η ανταπόκριση ήταν συγκινητική και αυτή η αίσθησή μου και η ανάμνησή της προσέδωσε ένα ακόμη βιωματικό περιεχόμενο σε αυτό το τραγούδι. 

Οι στίχοι βέβαια δεν είναι των City. Είναι της ποιήτριας Hildegard Maria Rauchfuß. Από όλες τις εκδοχές, που έχω ψάξει να βρω μέσα στις δεκαετίες που το ακούω, πάντα με συγκλονίζει ο στίχος "να δροσίζεις το μέτωπο στο παράθυρο". Και φυσικά το υπερβατικό του φινάλε: "πετώντας ταξιδεύω τον κόσμο".





Ακούστε εδώ την πρώτη εκδοχή των 17 λεπτών.


Επίσης ανακάλυψα ΕΔΩ μια αξιόλογη μετάφραση  που παραθέτω πιο κάτω. Δυστυχώς το τραγούδι δεν είναι ολόκληρο, μας αποζημιώνει όμως το κείμενο:

Ένα ποίημα για την βαθύτερη και αληθινή αγάπη, για το βάθος και την επιθυμία για κάτι, που όταν το βρεις πρέπει να το κρατήσεις σφιχτά να μην το χάσεις. Μια παρότρυνση, κραυγή προς την ελευθερία αλλά και ο φόβος και η αγωνία για το αύριο που καραδοκεί. Η σωματική και βαθιά συναισθηματική επαφή δύο ανθρώπων και μέσω αυτής, η απόλυτη ολοκλήρωση τους.

Το κείμενο στα γερμανικά αποτελείται κυρίως από ατελείς φράσεις, που μπορούν να ερμηνευτούν με διάφορους τρόπους. Είναι πάρα πολύ ελεύθερα γραμμένο, καθώς δεν ακολουθεί συνηθισμένους συντακτικούς κανόνες της γερμανικής γλώσσας. Γι' αυτό και ερμηνεύεται μέσα από τις όποιες περιγραφές γίνονται κατανοητές από τον αναγνώστη.

Am Fenster - City

Einmal wissen dies bleibt für immer
Ist nicht Rausch der schon die Nacht verklagt
Ist nicht Farbenschmelz noch Kerzenschimmer
Von dem Grau des Morgens längst verjagt
Einmal fassen tief im Blute fühlen
Dies ist mein und es ist nur durch dich
Nicht die Stirne mehr am Fenster kühlen
Dran ein Nebel schwer vorüber strich
Einmal fassen tief im Blute fühlen
Dies ist mein und es ist nur durch dich
Klagt ein Vogel, ach auch mein Gefieder
Näßt der Regen flieg ich durch die Welt
Flieg ich durch die Welt

Ελεύθερη μετάφραση στα ελληνικά:

Το να μπορείς να ξέρεις, να γνωρίζεις, να μαθαίνεις
είναι κάτι που παραμένει για πάντα.
Δεν είναι μέθη, έκσταση, πάθος αυτό που νιώθω μέσα μου,
που ήδη κυνηγά την νύχτα.
Δεν είναι σμάλτο, μα κι ούτε η λάμψη κεριών 
Που το πρωινό γκρίζο την έδιωξε μακρυά

Μια φορά αν το νιώσεις, παραμένει βαθιά μέσα στο αίμα.
Είναι δικό μου και υπάρχει μόνο επειδή υπάρχεις εσύ.
Μην δροσίζεις πια το μέτωπο στο παράθυρο,
Έξω μια βαθιά ομίχλη απλώνεται.
(Στο αυθεντικό: Μια φορά αν το βρεις πραγματικά, να μην αλλάξεις ποτέ αυτό που πιστεύεις).
Το παράπονο ενός πουλιού
αχ και το δικό μου φτέρωμα
μουσκεύει η βροχή
Πετώντας, ταξιδεύω στον κόσμο
Πετώντας, ταξιδεύω στον κόσμο